Vijf jaar DOE

Door: Jacqueline van Ewijk

Ijsjes bij de start van het 6e schooljaar

In het voorbereidende jaar voor de start van de school was de eerste vraag van een van de journalisten ‘leuk zo‘n school, maar hoe zorgt u ervoor dat de school over 5 jaar nog steeds bestaat….?’ Tja, uiteraard gaf ik aan dat als ik de toekomst kon voorspellen, dat ik dan waarschijnlijk iets anders zou gaan doen. De journalist heb ik duidelijk gemaakt dat je niet alles opgeeft en investeert in een nieuwe school als je er niet zeker van bent dat het ook een succes kan worden.

We hadden immers goed onderzoek gedaan. Andere scholen bezocht, onderzocht waarom andere scholen het niet gered hadden, succesfactoren onderzocht en een onderzoek uit laten voeren onder oud-leerlingen van een gesloten Iederwijs school. Hoe was het hen vergaan en hoe keken zij terug op hun tijd? Een jaar lang zaten we wekelijks bij elkaar met een team van elf mensen om overal over na te denken, elkaar te leren kennen, visie vast te stellen en locaties te zoeken. Ik kan je vertellen ‘het wordt je leven’. Wat ik wel fijn vond is dat mijn eigen kinderen ook naar de school wilde. Het is leuk om zo’n school te bedenken voor andermans kinderen, maar als je eigen kinderen er ook naartoe gaan wordt het wel geloofwaardiger.

We hadden begroot dat we met 10 kinderen konden starten. Een flexibele huur die op- en afliep met het aantal leerlingen was een slimme zet en beperkte het kostenrisico. Uiteindelijk startte we zelfs met 12 leerlingen, de jongste 4 en de oudste 15 jaar. Vanaf dat moment zijn we alleen maar gegroeid.  Zowel qua aantal leerlingen als team. Inmiddels hebben we 85 leerlingen en een team van 34 mensen. Een geweldig groot gebouw en een prachtige kinderboerderij met moestuinen en dieren, een waar paradijsje.

Er zijn al veel mensen gekomen en ook gegaan. En er is een grote groep gebleven.  Bij de start was er geen geld om mensen in het team te betalen. Het was investeren als educatief ondernemer in een idee om de wereld een beetje mooier te maken.

Vooral voor kinderen die het op een ander school niet naar hun zin hebben en toch heel graag willen leren. En voor ouders die direct de keuze maken om hun kinderen zich in vrijheid te laten ontwikkelen. Voor sommige mensen in het team was het ontbreken van een betaling toch de keuze om weer verder te gaan en voor anderen was de manier van ‘les geven’ niet passend op termijn. Voor leerlingen zie je grote verschillen, sommige zijn na een tijdje helemaal blij omdat ze duidelijk voor ogen hebben wat ze willen en hoe ze het gaan doen. Ook zijn er leerlingen die ontdekken dat er veel discipline nodig is om je zelf aan het werk te zetten en te houden en daarom de keuze maken om terug te gaan naar een school waar dat voor je geregeld wordt. Soms is dat makkelijker.

Ook is er een groep leerlingen die het heerlijk vindt om zelf aan de slag te gaan. Alleen een docent te raadplegen als je echt vragen hebt of juist naar de verschillende lessen gaan uit interesse omdat de docenten inspirerende verhalen of experimenten hebben of juist ingaat op de specifieke vragen die je hebt. Een flink aantal leerlingen heeft op deze wijze inmiddels via staatsexamens certificaten behaald of zelfs een heel diploma! Ook zijn er leerlingen die oneindig hun neus achterna gaan en zo de wereld ontdekken. Zoals ik al eerder schreef in een blog ‘leren is geen lineair proces maar associatief’. Het is dus echt waar, sommige kinderen volgen geen enkele formele les maar leren toch lezen, schrijven en van alles over de wereld en vooral over de mensen waarmee ze in de school leven. Jongens, meiden, alle leeftijden en niveaus door elkaar en samen ontwerpen we steeds opnieuw ‘onze school’. Welke regels willen we hanteren en welke zijn overbodig geworden.

Sommige buitenstaanders denken dat een democratische school een ongestructureerde bende is waar iedereen maar wat doet. Ik kan nu zeggen dat het de meest gestructureerde omgeving is waar ik ooit gewerkt hebt. Alles is transparant, iedereen voelt zich vrij om vragen te stellen en dingen aan de kaak te stellen als je denkt dat iets niet voldoet aan een gemaakte afspraak. Elke mening telt en doet er toe, kan het verschil maken. Maar ook is er het besef dat je niet altijd je mening hoeft te delen, het voegt niet altijd iets toe. Je ziet dat mensen het belang van zichzelf in het geheel gaan zien en ervaren. Mensen zijn ontspannen, er is geen haast behalve als je de bus wilt halen. En zijn er dan toch problemen, inherent aan mensen bij elkaar zetten, dan is er alle tijd om de situatie op te lossen. Het echte leven wordt in al haar facetten geoefend.

Wat ik wens voor het nieuwe schooljaar is dat we ons inmiddels voldoende bewezen hebben aan overheid, ouders, leerlingen, journalisten en iedereen die op ons pad al verschenen is. We zijn niet meer weg te denken uit het onderwijslandschap. Ik wens dat we na alle persoonlijke investeringen van ouders en teamleden financiering vinden. Van de overheid, maar ook vanuit het bedrijfsleven zou een initiatief kunnen komen. Geld is geld en zolang wij de regie mogen voeren mag het geld overal vandaan komen. Volgens mij is er meer dan voldoende geld op de wereld dus ook voor onze geweldige school!

Jullie begrijpen ik kan nog uren doorvertellen over wat er in de vijf jaar allemaal heeft plaatsgevonden, zowel met een lach als een traan. Te veel voor een blog, dus ik laat het hierbij. Ik ben ongelooflijk trots op alle schoolgenoten en ouders van DOE040 en ga vol goede moed ons zesde schooljaar in!