Wij willen helemaal geen particuliere school zijn.
Leren kan overal
Fijn dat leren niet alleen in een schoolgebouw plaats hoeft te vinden. Lekker veel naar buiten, bewegen en in de natuur zijn.
Er lijkt een nationale mening te ontstaan over het oprichten van een particuliere school. De meningen, oordelen, voorspellingen en zelfs afschuw buitelen over elkaar heen. Gelukkig daar doorheen ook mensen met respect en bewondering voor mensen die de stap gewaagd hebben.
Na de Corona pandemie is de groei van het aantal particuliere scholen significant toegenomen. We kunnen apart een stuk schrijven waarom wij denken dat dat zo is. In de politiek ontstond al wat paniek en de Minister van Onderwijs wilde de wet gaan inperken op het starten van nieuwe particuliere scholen. Gelukkig wist de onderwijsinspectie het hoofd koel te houden en hebben een onderzoek gestart naar de redenen waarom mensen een school starten. Het siert de inspectie dat zij in ieder geval haar best doet om het te onderzoeken in plaats van op basis van angst direct iets te gaan verbieden.
We kunnen niet namens alle andere mensen praten die een school zijn begonnen of willen beginnen. We kunnen wel uitleggen waarom wij het gedaan hebben en waarom mensen bij ons (DOE040) aangesloten zijn en blijven (lees - geen lerarentekort). We kunnen vertellen wat het bijdraagt aan het leven van (jonge) mensen en uiteindelijk aan de samenleving.
Aanleiding
Jacqueline van Ewijk is een van de initiatiefnemers van de school. Met twee hoogbegaafde kinderen, waarvan er een thuis zat was zij als moeder redelijk ten einde raad. De kinderen wilden graag naar school, wilden meedoen en super graag leren. Maar als je slim en leergierig bent en toevallig ook erg gevoelig dan is het een enorme uitdaging om op school te overleven. De inefficiëntie, het pesten, de drukte, de onrust, de machtsverhouding met de docenten, de manier hoe leerlingen praten over docenten, de problematieken van kinderen om je heen, de druk van goede cijfers (willen)halen, de dreiging van het zitten blijven, het gebrek aan vrijheid en autonomie. Mensen waar je van wilt leren hebben geen tijd voor je en letterlijk zit je de hele dag aan een te kleine tafel en met te veel mensen in een te kleine ruimte. We dagen iedere volwassene uit om eens een maand je werk - 5 dagen per week - in zo'n omgeving te doen. Oh ja en elke 50 minuten pak je al je werk in en ga je naar een vergelijkbare andere plek.
We gaan op twee dingen in:
Inefficiëntie: de zoon van Jacqueline ging timen hoeveel tijd op een dag hij echt het gevoel had dat hij iets leerde, iets nieuws aangeboden kreeg. Dat was gemiddeld 10 minuten per les. Dat wil zeggen dat op een lesdag van 8 uur dat je 80 minuten als jongeren het idee hebt dat je wat aan het leren bent. Vijf dagen in de week moest hij 2 uur fietsen, minimaal twee uur huiswerk maken en leren op een dag. Dat wil zeggen dat hij 12 uur per dag met school bezig was en dan noem ik niet eens het weekend én de vakanties waar ook geleerd moest worden. Kortom veel tijd steken in iets waarvan je niet echt het gevoel hebt dat je er veel wijzer van wordt, wel ongelukkiger.
Pesten: wat vinden we dat allemaal erg. En hoe verwachten we dat in een school met een paar honderd (PO) of zelfs een paar duizend (VO) leerlingen, de docenten moeten zien dat er gepest wordt. Alsof een docent die een paar honderd leerlingen voorbij ziet komen op een dag ook nog tijd zou hebben om dat allemaal in de gaten te hebben, laat staan te begeleiden. Hoe erg voor de kinderen die het overkomt, maar ook de vrienden daarom heen. Zowel de vrienden van de gepeste als de vrienden van de pester zitten in een lastige en vaak onmogelijke positie. En hoe erg voor de docent die vaak grote onmacht voelt.
Staat geld centraal of de leerling?
Waar draait het allemaal om? Elke school adverteert 'Bij ons staat de leerling centraal'. Helaas durven wij te stellen dat het geld is wat centraal staat! Dat is niet de schuld van de scholen of de goedbedoelende leerkrachten en docenten maar het gevolg van het systeem van de overheid. Geld is door de overheid gekoppeld aan resultaten. Scholen moeten zorgen dat kinderen goed scoren - dan zijn ze een goede school. Geen goede cijfers heeft gevolgen voor het imago maar ook voor de financiën. Je kan als school, bij slechte resultaten gekort worden door de overheid, een slecht imago zorgt voor minder leerlingen - dus een daling van het geld. Onze stelling is - 'geld is een perverse prikkel geworden in het onderwijs'. Het gevolg - Zowel kinderen als leerkrachten en docenten worden ongelukkig, ziek en verlaten het onderwijs. Gevolg is veel jongeren die thuis zitten (veel meer dan nu officieel geregistreerd zijn) en een enorm lerarentekort. Ik geloof geen seconde dat mensen het onderwijs verlaten vanwege het salaris.
Particuliere school
Om aan bovenstaande malaise te ontkomen kan je er voor kiezen om zelf een school starten. Als je een particuliere school start heb je lichter toezichtkader met veel pedagogische vrijheid. Het is echter een dure vrijheid want we krijgen geen cent. Geen huisvesting, geen onderwijsgelden, die wel (rijks)begroot zijn voor alle schoolgaande kinderen in Nederland. Geen subsidies, geen lerarenbeurs, geen coronagelden, kortom helemaal niets. Wel verplichtingen, die overigens in aantal toenemen zoals de wet voor burgerschapsonderwijs. Mensen zijn redelijk hard en zeggen - 'Tja daar kies je toch voor'. Dat is maar ten dele waar want dat is niet waar we voor kiezen. We kiezen voor pedagogische ruimte. Bovendien wensen we alle scholen in Nederland die vrijheid. Als wij volgens de inspectie een goede school zijn waarom zouden die bekostigde scholen dat dan niet zijn als zij minder regels zouden hebben?
Afijn, het welzijn van kinderen en ouders, maar ook de onderwijsprofessionals die we zagen worstelen hebben ons doen besluiten een particuliere school te starten. We kunnen alleen het welzijn waarborgen als we als professionals de pedagogische ruimte en het vertrouwen krijgen om dat te doen wat nodig is voor de ontwikkeling van jonge mensen en voor onze collega's. Het gaat bij ons niet om het resultaat van cijfers, maar om de kwaliteit van het proces. Als het proces kwalitatief goed is constateren wij dat het resultaat (een zelfstandige volgende stap in je leven kunnen maken) voldoende of zelfs zeer goed zal zijn. Er is sprake van vervolgsucces.
Tijd en ruimte
Als je tijd kan nemen voor jonge mensen in ontwikkeling, als (jonge) mensen werkelijk ruimte en vertrouwen ervaren voorkom je heel veel stress. Als je weinig stress ervaart en leren leuk is (je wordt niet afgerekend op je fouten) dan blijf je dichter bij jezelf en beter in contact met de ander(en). Als respect, vertrouwen, gelijkwaardigheid en gedeelde interesses de basis zijn van het samenzijn dan krijg je een zeer realistische en positieve schoolomgeving. Als je jongeren leert verantwoordelijkheid te nemen voor hun vrijheid, als je ze 'vrije schooltijd' geeft waarin veel gespeeld kan worden (spelen= leren), tijd met elkaar geeft en dat in een inspirerende omgeving met inspirerende professionals.... Ja dan, dan heb je een school naar ons hart. En ja, er zijn ook jongeren bij ons die eindexamens maken en diploma’s halen. Een groot deel gaat studeren en doet het prima. We kunnen daarnaast meer (dan het bekostigde onderwijs) gebruik maken van uit- en doorstroommogelijkheden.
Wat doen we met de 'labels'?
Labels? daar doen we helemaal niets mee als het proces van ontwikkeling daar niet om vraagt. Het wordt pas een probleem als je mensen gaat dwingen te leren op een vastgesteld moment op een vastgestelde (te drukke) plek. Als je als volwassene de doelen voor een groep gaat bepalen, gewoon omdat het praktisch is, dan creëer je een probleem. Eigenlijk een probleem voor iedereen blijkt. Elk mens is anders en ontwikkeld zich anders. We hebben super slimme kinderen binnen zien komen die langzaam leren of dyslexie ontwikkeld hebben. Vol stress en met een zelfbeeld waarin vol overtuiging gedacht wordt 'ik ben dom, andere kinderen in de klas zijn slimmer'. Jullie willen niet weten wat wij te herstellen hebben nadat een kind op deze manier binnenkomt. De faalangst, onzekerheid, verdriet, stress is schrijnend. We zijn super trots dat wij onze school, DOE040 gestart zijn. We zijn de mensen die er, bij de start vertrouwen in hebben gehad, eeuwig dankbaar. Zonder vergoeding, al het spaargeld investeren, geen vakanties en op een houtje bijten; We zouden het morgen weer doen. Gestart in 2014 met 12 kinderen en inmiddels 128 leerlingen en al ruim 140 uitgestroomd én een wachtlijst van ruim 100 kinderen. Als we bekostigd worden, willen nog veel meer mensen gebruik maken van onze scholen.
Wat we wel willen
Voor de duidelijkheid; WIJ WILLEN HELEMAAL GEEN PARTICULIERE SCHOOL ZIJN! Het is echter de enige manier om een veilige schoolomgeving te creëren waar alle kinderen tot hun recht komen, los van cijfers en gedwongen leerprestaties. Iedereen hoort erbij. We willen dat professionals, in het onderwijs kunnen geloven in wat ze doen. We willen dat ouders en kinderen gewoon gelijk als alle kinderen in Nederland zonder extra kosten gebruik kunnen maken van onze school en de andere Democratische Scholen in Nederland. We willen ook dat wij als onderwijsprofessionals voldoende pedagogische ruimte krijgen en betaald worden voor ons fantastische werk. Werk wat de overheid zelfs geld bespaart; minder kinderen zitten thuis en minder kinderen in de zorg. Ze gaan gelukkiger en op hun werkelijke niveau naar en van school, wisselen minder vaak van studie en hebben geleerd verantwoordelijkheid te nemen in een samenleving. Professionals zullen weer met plezier in het onderwijs werken. Iets wat we allemaal wensen. Politiek en Ministry of Education, Culture and Science , waar wachten jullie nog op.
