Vol vertrouwen
Even voorstellen: ik ben Erik, 54 jaar. Margriet en ik hebben samen vijf kinderen waarvan er twee op DOE zitten. Ik ben zelfstandig gevestigd financieel planner en help mensen met het inrichten van hun financiën. Daarnaast voer ik voor hen de onderhandelingen met banken en verzekeraars. Een mooie combinatie van analytisch denken, creativiteit (bij het zoeken van oplossingen), doorzettingsvermogen (bij het implementeren van de gevonden oplossingen) en nauw contact met mensen. Tijdens de laatste infokring borrelde er aan het einde van de bijeenkomst een zinnetje bij me op dat ik nog graag wilde delen met iedereen. “Toen ik als ouder voor het eerst bij DOE kwam had ik vertrouwen in de school. Nu heb ik vertrouwen in mijn kinderen.”
Het vertrouwen in de school kwam schoorvoetend. Want: “Hoe gaat dat dan in z’n werk? Kan je echt alleen maar doen waar je zin in hebt? En wat nou als ze de hele dag gaan gamen? Of op hun luie krent gaan zitten? Hoe weet je nu of ze wat leren? Geen proefwerken, wàt?!”
Al snel kwamen er (voor mij) potentiële jeukwoorden in het gesprek als ontscholen, kringen en sociocratische besluitvorming. Begrippen waar ik als ouder op dat moment nog helemaal niks mee had. Tegelijkertijd kwam er wel visie op tafel. Over intrinsieke motivatie, gedrag, eigen potentieel, omgaan met elkaar, grenzen stellen, spelend leren en de onmogelijkheid van niet-leren. Allemaal punten die ik als ‘waar’ herken want toevallig werkt het voor mij net zo. Wat voor ons de doorslag gaf is dat elke samenwerker die visie in eigen woorden uitdroeg. Telkens dezelfde overtuigde boodschap. Voor mij het kenmerk van bevlogenheid.
Onze jongste dochter maakte in groep 2 kennis met DOE. Toen haar reguliere juf haar vroeg met wie ze graag naar groep 3 wilde doorstromen vertelde ze dat ze niet naar groep 3 ging, maar naar DOE. Dochterlief had haar keuze al gemaakt. ‘Ontscholen’ was voor haar niet echt nodig.
Dat ‘ontscholen’ is een kapstokwoord dat veel wordt gebruikt in de communicatie rond democratisch onderwijs. Voor mij betekent het inmiddels: loslaten van de vaste matrix hoe kennis wordt verworven. We zijn van oudsher gewend om ontwikkeling te toetsen met leeftijdsafhankelijke ijkpunten. Als je 6 jaar bent, leren we je lezen en rekenen. Als je 8 jaar bent leren we je grammatica. Met 12-13 komen de vreemde talen en het moeilijkere rekenwerk, enzovoort. We leren echter allemaal verschillend. Die willekeurig gekozen tijdstippen zitten vaak vreselijk in de weg.
Onze zoon was 12 jaar toen hij kennis maakte met DOE. Regulier (Montessori) onderwijs afgerond, door naar de VWO brugklas op de middelbare school. In dat brugjaar begon zijn nieuwsgierigheid steeds meer te schuren met de leerstof. Hij kwam steeds gefrustreerder thuis omdat wat hem bezig hield niet was wat hem werd aangeboden. Die moest dus wel ‘ontscholen’.
Op DOE stortte hij zich met zijn hele ziel en zaligheid op Minecraft, een bouw- en exploratiegame, en hoorde al snel tot de hardcore ‘gamers’. Gamen heeft een aantal voordelen: het biedt een vertrouwde vaste structuur, je wordt geconfronteerd met uitdagende puzzels/hindernissen die je moet oplossen, je moet samenwerken om verder te komen, falen heeft geen blijvende consequenties en het leert je dat je met doorzetten tot het resultaat kan komen dat je nastreeft. Als spin-off leerde hij binnen een paar maanden Engels (niveau conversational skills).
Het gamen werd na verloop van tijd echt een issue binnen school. De game-‘werkdagen’ werden steeds langer en er sloop ongewenst gedrag in de groep. In de gamekring werd er beleid bepaald. Zoonlief werd zeer bedreven in de vergaderstructuur van de sociocratische besluitvorming en woonde iedere gamekring bij. Afspraken werden gemaakt en waar nodig bijgesteld. Toch was dat niet genoeg. In de aanloop naar de verhuizing werd door school een gamestop ingelast en werd Novadic Kentron gevraagd om informatie te geven over o.a. gameverslaving.
Na de gamestop waren vooral de gamers het er over eens dat ze niet terug wilden naar de ‘oude’ situatie. Het gamebeleid ontwikkelde naar schermbeleid en van een algemeen beleid naar persoonlijk beleid. Afspraken die je met jezelf maakt hoe je op een gezonde manier omgaat met display-media. Geweldig om te zien hoe mensen van 13-14 jaar verantwoordelijkheid nemen voor hun eigen gedrag en zichzelf daarin sturen. Daar kan menig volwassene nog een puntje aan zuigen. Vlak daarbij de invloed van sociocratische besluitvorming niet uit. Het dwingt je om je gedachten te ordenen en te formuleren en om te luisteren naar anderen. Een besluit is altijd een gedragen besluit. Iedereen moet consent zijn. Als je niet alle kikkers in de kruiwagen hebt, kom je niet tot zaken. Goed weten wat een ander vindt en wil is essentieel. Het biedt ook de mogelijkheid om invloed uit te oefenen op wat er op school gebeurt. Sinds dat kwartje viel is hij vaste deelnemer bij heel veel kringen.
DOE is een fenomenale ontdekkingsreis. Niet alleen voor onze kinderen. Als ouders ontwikkelen we met hen mee. Vol vertrouwen.
